Metody nauczania
W tym roku przedszkolnym korzystamy z następujących cykli edukacyjnych podczas zajęć dydaktycznych:
Najpiękniejszy jest… świat w kolorach!
„Świat w kolorach” jako pierwszy pakiet edukacyjny umożliwia pracę w mądrze, wszechstronnie i różnorodnie skonstruowanym środowisku metodycznym, w którym wszystkie elementy z każdą kolejną strona rosną i dojrzewają razem z dziećmi, rozwijają się i pozwalają znajdować coraz to nowe odniesienia do naszego codziennego życia, świata roślin i zwierząt, naturalnego cyklu pór roku.
„Świat w kolorach” daje mnóstwo wygody i jeszcze więcej radości. Jest pięknie, mądrze, metodycznie i z humorem.
„Świat w kolorach” sprawi, że edukacyjna podróż przedszkolaków będzie niezwykła. Wystarczy zaufać wyjątkowemu gronu autorów i ilustratorów: Dorocie Gellner, Agnieszce Fraczek, Marcie Kitce (Drapiewskiej), Arturowi Gulewiczowi i wielu innym. Takiego zespołu w jednej publikacji jeszcze nie było! Tutaj udało się zebrać najlepszych z najlepszych!
Wszystkie materiały są dostosowane do możliwości dzieci, a dzięki wspólnym kręgom tematycznym stanowią wzajemnie uzupełniającą się całość. Publikacje można z powodzeniem wykorzystać do pracy w grupach mieszanych wiekowo.
Co wyróżnia cykl „Świat w kolorach”?
- znakomita literatura dziecięca – opowiadania, wierszyki, bajki, zgadywanki
- treści przyrodnicze z elementami ekologii – eksperymenty i doświadczenia, zabawy, bank pomysłów z cyklu „eko-plastyka”
- progresywne stopniowanie trudności – od rysowania do pisania i od kolorowania do kodowania
- atrakcyjna szata graficzna – barwne ilustracje, fotografie i kolaże
- wspólne kręgi tematyczne oparte na kalendarzu przedszkolnym – spiralny układ treści edukacyjnych
Dodatkowo:
- zestaw materiałów dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – karty pracy spójne z rozkładem materiału, ćwiczenia grafomotoryczne, szablony do prac plastycznych
- skuteczne przygotowanie do nauki pisania, czytania i liczenia – dodatkowe czytanki, ćwiczenia grafomotoryczne i zadania matematyczne
- scenariusze zajęć z preorientacji zawodowej – pomysły, karty pracy, zabawy związane z zawodami
Metodyka nauczania języka angielskiego ma bardzo szeroki zakres. Dlatego w mojej pracy staram się z tak wielu różnorodnych metod wydobyć z każdej z osobna to, co jest w niej najlepsze. Dzięki temu mam możliwość tworzyć własny, dostosowany do możliwości i etapu rozwoju dzieci program.
Metody, z których czerpałam najwięcej inspiracji to przede wszystkim:
- metoda bezpośrednia, zwana również konwersacyjną, dzięki której wzrósł walor praktyczny nauczania języka obcego.
- metoda kognitywna, która zakłada rozumienie i samodzielne tworzenie zdań na podstawie tzw. kompetencji językowych.
- metoda naturalna, gdzie poprzez proste zwroty, gesty, mimikę oraz mówienie co dzieje się tu i teraz, nauczyciel stwarza dzieciom sytuacje, gdzie w sposób naturalny osłuchują się one z językiem obcym a następnie zaczynają się nim posługiwać.
- podejście komunikacyjne, gdzie dzieci opanowują sprawność mówienia w sposób naturalny, odpowiadający danej sytuacji.
- Total Physical Response (TPR). Jest to metoda nauczania języka obcego poprzez ruch, poprzez włączanie całego ciała w proces przyswajania nowego słownictwa oraz struktur językowych. Przynosi bardzo zadowalające efekty w pracy z dziećmi.
- metody aktywizujące, czyli stwarzanie dzieciom warunków do bycia odkrywcą , eksperymentatorem. Jak również możliwość aktywnego udziału w zajęciach poprzez działanie i aktywne zabawy, podczas których angażowane są emocje zmysły, wola i umysł.
W mojej pracy ogromną rolę odgrywa muzyka i piosenki. Dzięki nim dzieci również mają możliwość osłuchania się z językiem obcym i nabycia umiejętności prawidłowego (mimo, iż czasami na początku mechanicznego) posługiwania się dłuższymi sentencjami.
Kieruję się również powiedzeniem:
„Tell me and I will forget
Show me and I will remember
Involve me and I will understand".
Pani Joanna-lektor języka angielskiego w naszym przedszkolu
Metoda Weroniki Sherborne
Metoda nawiązuje do najbardziej pierwotnego sposobu porozumiewania się, jakim jest „Język ciała”.
Weronika Sherborne zwróciła uwagę na potrzebę rozwijania bliskich związków między ludźmi, istotną dla rozwoju osobowości dziecka. Często zapominamy o znaczeniu tej formy naszej komunikacji z innymi. Przez uświadomienie sobie jej wartości nasz kontakt emocjonalny staje się głębszy, bardziej żywy. W życiu codziennym rezygnujemy z emocjonalności, bliskości, miękkości. Nie lubimy wyrażać naszych uczuć i emocji. Dzięki doświadczeniom z zajęć można nauczyć się bliskości drugiego człowieka. Metoda W. Sherborne ze względu na swoją naturalność i prostotę jest metodą uniwersalną. Można ją stosować zarówno w pracy z dziećmi, jak i osobami dorosłymi, z osobami o różnych zaburzeniach rozwojowych, a także z osobami o prawidłowym rozwoju. Ruch Rozwijający to program nastawiony na rozwijanie przez odpowiednie ćwiczenia i zabawy ruchowe takich cech, jak: poczucie bezpieczeństwa, odpowiedzialność, wrażliwość, umiejętność nawiązywania kontaktów z drugą osobą. W metodzie W. Sherborne wyróżnia się kilka kategorii ruchu:
1. ruch prowadzący do poznania własnego ciała,
2. ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym,
3. ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem,
4. ruch prowadzący do współdziałania w grupie,
5. ruch kreatywny.
Nie wyróżniono formy ruchu, która sprzyja relaksowi, ponieważ wszystkie zajęcia prowadzone metodą W. Sherborne zawierają element relaksu, a podstawowym zadaniem wszystkich ćwiczeń jest wykształcenie umiejętności osiągania stanu odprężenia. Projektując zajęcia metodą W. Sherborne, warto pamiętać, że mają one pomóc dziecku w poznawaniu siebie, w zdobywaniu do siebie zaufania, w poznawaniu innych i nauczeniu się ufania im, a dalej – poprzez nabranie pewności siebie i wiary we własne możliwości – w nauczeniu się aktywnego i twórczego życia.
Kinezjologia Edukacyjna Paula Dennisona
Dr Paul Dennison jest twórcą kinezjologii edukacyjnej. Jest to prosta i skuteczna
metoda wspomagająca naturalny rozwój każdego z nas. Podstawowym jej zadaniem jest integracja myśli i działań czyli idealna współpraca umysłu i ciała. Kinezjologia edukacyjna staje się coraz bardziej popularna w terapii dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania.
Metoda ta sprawdza się w pracy z dziećmi dyslektycznymi, dysortograficznymi i innymi problemami szkolnymi oraz dysfunkcjami wynikającymi z różnych wad rozwojowych. Ta uniwersalna metoda pozwala:
1.Pokonywać stresy i napięcia.
2.Komunikować się z innymi ludźmi.
3.Przezwyciężać trudności związane z dysleksją, dysgrafią i dysortografią.
Dennison proponuje ćwiczenia, które prowadza do integracji obu półkul mózgu , czego efektem może być np.: płynne czytanie lub poprawa koncentracji.
Działania kinezjologii edukacyjnej powodują dość szybkie i długotrwałe zmiany, poprzez rzeczywiste budowanie powiązań nerwowych w obrębie mózgu i ciała, dzięki czemu uczenie przebiega szybciej, efektywniej, a co istotne bezstresowo.
Metoda Glenna Domana
Metoda Glenna Domana powstała na przełomie lat 60. i 70. XX wieku. Inaczej określa się ją jako metodę czytania globalnego
Metodę Glenna Domana można stosować po prostu do rozwoju inteligencji małego dziecka. Doman wychodził bowiem z założenia, że im wcześniej rozpocznie się proces nauczania szkraba, tym będzie on efektywniejszy, szybszy i łatwiejszy, dlatego propagował ideę, by naukę czytania rozpocząć już w wieku niemowlęcym. Glenn Doman postulował ideę nauki dziecka od najmłodszych lat, a nawet miesięcy, bo wówczas mózg maluszka jest najbardziej chłonny i ma największe potencjalne możliwości rozwoju.
Do szóstego roku życia dziecko łatwiej i szybciej chłonie nowe informacje. Poza tym, dziecko uczy się wówczas polisensorycznie, czyli wielozmysłowo, smakując, wąchając, dotykając, widząc i czując. Analizując całe życie człowieka, najwięcej i najszybciej uczymy się w najmłodszym okresie. Jako niemowlęta uczymy się chodzić i mówić. Doman doszedł do wniosku, że gdyby od najwcześniejszych lat życia rozpocząć naukę czytania, proces kształcenia stałby się czymś naturalnym i bezwysiłkowym, a przede wszystkim stymulowałby mózg do bardziej dynamicznego rozwoju
Nauka czytania według Glenna Domana składa się z pięciu etapów:
1. nauka pojedynczych wyrazów – słowa trzeba napisać na białych tekturowych kartonikach o wymiarach około 10 x 60 cm. Litery powinny mieć wysokość 8 cm. Czcionka powinna być drukowana, koloru czerwonego, gdyż ten kolor najlepiej przyciąga wzrok małego dziecka. Na początku prezentujemy słowa znane i przyjemne dla malucha, np. imiona rodziców, imię dziecka, nazwy przedmiotów z otoczenia, np. mama, tata, kocyk, łóżko – pojedyncze słowo na odrębnym kartoniku. Najpierw wprowadza się rzeczowniki, potem czasowniki (np. pije, biega, siedzi), a na końcu przymiotniki (np. duży, mały, ładny, brzydki). Proces nauki czytania rozpoczyna się od ekspozycji i przeczytania na głos dziecku pięciu słów (jedno słowo na sekundę) trzy razy w ciągu dnia. Pięć słów to jeden zestaw. Codziennie dokłada się jeden zestaw, czyli kolejne 5 nowych wyrazów;
2. nauka wyrażeń dwuwyrazowych – na tym etapie łączy się pojedyncze słowa w pary, zestawiając dwa kartoniki ze sobą, np. mama kocha (rzeczownik + czasownik), duży dom (przymiotnik + rzeczownik);
3. nauka prostych zdań – wielkość czcionki należy stopniowo zmniejszyć z 8 do 5 cm. Stosuje się kombinacje słów, które już wcześniej dziecko widziało i słyszało, np. „Dom jest duży”. Codziennie wprowadza się dwa nowe zdania;
4. etap rozbudowanych zdań – na tym etapie wprowadza się zaimki: pod, nad, za, w, na itp. Litery trzeba zmniejszyć do 3,5 cm tak, by całe zdanie mogło zmieścić się na jednym kartoniku. Wprowadza się też czarny kolor czcionki, zamiast czerwonego;
5. czytanie książeczek – najlepiej, by były to książeczki wykonane domowym sposobem, a treść książeczki dotyczyła samego dziecka. Wymiar takiej książeczki powinien wynosić 20 x 45 cm. Na każdej stronie powinno znajdować się zdanie dotyczące maluch, np. „Ola je”, a na następnej stronie rysunek obrazujący przeczytane wcześniej zdanie. Książeczkę powinno się czytać dwa lub trzy razy dziennie. Książeczkę można rozbudowywać o nowe strony i rysunki.
6. Reguły nauczania według Glenna Domana
-Każdą sesję powinien charakteryzować entuzjazm, radość i zaangażowanie.
-Naukę najlepiej zacząć z jak najmłodszym dzieckiem.
-Naukę należy traktować jako świetną zabawę.
-Do nauki podchodzić można tylko wtedy, gdy matka i dziecko są zdrowi, wypoczęci i szczęśliwi.
-Informacje należy prezentować szybko.
-Do dziecka trzeba mówić wyraźnie, głośno i z entuzjazmem.
-Nauka powinna mieć charakter systematycznych sesji.
-Materiały do nauki powinny być duże, wyraźne i estetyczne.
- Naukę trzeba zakończyć przed tym, jak dziecko się znudzi i samo zechce zakończyć sesję.
- Nie wolno kontrolować dziecka, sprawdzać ani kwestionować wyników nauczania.
Metoda symultaniczno-sekwencyjna Jagody Cieszyńskiej
Metoda symultaniczno-sekwencyjna (metoda sylabowa, metoda krakowska) to skuteczna metoda nauki czytania opracowana przez doświadczonego logopedę prof. Jagodę Cieszyńską. Metoda ta stosowana jest z powodzeniem od wielu lat, a jej podstawy oparte są na wynikach licznych współczesnych badań neuropsychologicznych oraz na wieloletnich doświadczeniach terapeutycznych i logopedycznych. Metoda daje doskonałe efekty, gdyż wykorzystuje naturalną skłonność każdego człowieka do mówienia sylabami. Metoda symultaniczno-sekwencyjna jest skutecznym sposobem nabywania umiejętności czytania ze zrozumieniem. Wykorzystuje wiedzę o sekwencyjnych zdolnościach lewej półkuli mózgowej przy równoczesnym korzystaniu z symultanicznych sposobów przetwarzania bodźców językowych półkuli prawej.
Kolejność faz i wprowadzanie poszczególnych głosek oraz stopniowanie trudności zadań i pojawiania się paradygmatów sylab są dokładnie określone:
ETAP I – OD SAMOGŁOSEK PRYMARNYCH DO SYLABY OTWARTEJ,
ETAP II – OD SYLABY OTWARTEJ DO PIERWSZYCH WYRAZÓW,
ETAP III – CZYTANIE SYLAB ZAMKNIĘTYCH,
ETAP IV – CZYTANIE NOWYCH SYLAB OTWARTYCH I ZAMKNIĘTYCH,
ETAP V – SAMODZIELNE CZYTANIE TEKSTÓW.
Metoda E. Gruszczyk-Kolczyńskiej
W edukacji matematycznej przedszkolaków najważniejsze są osobiste doświadczenia dziecka, dlatego w naszej pracy z dziećmi korzystamy z metody Pani E. Gruszczyk - Kolczyńskiej. Zdaniem Pani Profesor osobiste doświadczenia dziecka stanowią budulec, z którego potem tworzy pojęcia i umiejętności, dlatego w przedszkolu staramy się stwarzać takie sytuacje edukacyjne, aby sprzyjały kształtowaniu świadomości matematycznej dziecka. Jest to metoda, której celem jest wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci, zwłaszcza w zakresie kształtowania pojęć matematycznych, ćwiczenie odporności emocjonalnej dziecka oraz budowanie pozytywnego obrazu samego siebie. Sprzyja również stymulowaniu uzdolnień matematycznych u dzieci , dobrze przygotowuje do nauki matematyki w szkole.
Program edukacji matematycznej obejmuje:
kształtowanie umiejętności, które pozwolą dziecku orientować się w przestrzeni
ćwiczenia rytmiczne sprzyjające dostrzeganiu regularności
zabawy i zadania sprzyjające kształtowaniu umiejętności liczenia, a także
dodawania i odejmowania wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania
rozwijanie umiejętności mierzenia długości
wprowadzanie dzieci w sposoby segregowania i definiowania
układanie i rozwiązywanie zadań arytmetycznych
zapoznanie dzieci z wagą i sensem ważenia
mierzenie płynów
kształtowanie pojęć geometrycznych
Konstruowanie gier przez dzieci
Zapisywanie czynności matematycznych
Metoda Dobrego Startu (MDS) Marty Bogdanowicz
Głównym założeniem Metody Dobrego Startu jest wspomaganie rozwoju psychomotorycznego dziecka poprzez odpowiednio zorganizowaną zabawę i aktywne wielozmysłowe uczenie symboli graficznych: łatwych wzorów, wzorów literopodobnych, liter i znaków matematycznych.
Realizacja tego założenia odbywa się poprzez rozwijanie funkcji, które biorą udział w uczeniu się czytania i pisania (poznawczych: wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych i ruchowych) oraz ich współdziałania (integracji percepcyjno-motorycznej).
Inne cele to kształtowanie lateralizacji, świadomości schematu ciała (jego części oraz lewej i prawej strony) i przestrzeni.
Występują w niej trzy elementy:
element motoryczny to ćwiczenia ruchowe, ruchowo-słuchowe, a także ruchowo-słuchowo-wzrokowe czyli ruchy zharmonizowane z rytmem piosenki, wykonywane podczas reprodukowania znaków graficznych;
element słuchowy to piosenki, wierszyki, zdania, wyrazy;
element wzrokowy to znaki graficzne (łatwe wzory, wzory literopodobne, litery i znaki matematyczne).
MDS przeznaczona jest dla dzieci od 2 do 10 lat. Ma zastosowanie w profilaktyce niepowodzeń szkolnych, diagnozowaniu ich przyczyn, korekcji zaburzeń i w edukacji. Metoda służy przygotowaniu dzieci w wieku przedszkolnym do nauki czytania i pisania. Służy także uczeniu liter i cyfr w pierwszej klasie. Dotyczy to zarówno dzieci o prawidłowym rozwoju, jak i dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawn
Metoda Carla Orffa
Metoda Orffa wykorzystuje żywiołowy zapał dzieci i ich naturalną motoryczność- uczniowie sami tworzą muzykę, rozwijają swą fantazję i pomysłowość przy improwizowaniu komponują własne ilustracje do słuchanej melodii lub rytmu. Koncepcja Carla Orffa jest oparta na wychowaniu do muzyki przez zabawę. Metoda polega na uaktywniania dzieci inspirując je do samodzielnego tworzenia poprzez kreowanie własnych pomysłów muzycznych . Pozwala na twórczą samodzielność dzieci, poszukiwanie różnych rozwiązań, odkrywanie coraz to innych, bogatszych środków wyrazu. Taka aktywność prowadzi do intensywnego rozbudzania wyobraźni i wrażliwości w ogólnym i muzycznym znaczeniu, do wejścia w bogaty świat muzyki, nawet przy niewielkiej wiedzy muzycznej dziecka.
Metoda ta zbudowana jest z przenikających się elementów:
gra na instrumentach. Dzieci mają kontakt z instrumentami już od samego początku. Nauczyciel dobiera repertuar tak, aby nie znużyć i nie zniechęcić dzieci;
ruch przy muzyce - nie ma ustalonych reguł poruszania się (umownych gestów, figur). Ruch jest spontaniczny, ma charakter kreatywny. Jest swobodny, zależny od wewnętrznego nastroju dziecka. Na samym początku ruch przy muzyce w koncepcji Orffa ma charakter prosty: chód, bieg, podskoki, czworakowanie. Następnie przybiera charakter improwizowany, by w końcu stać się kreatywnym;
tworzenie muzyki, które przybiera kształt improwizacji (wokalnej, instrumentalnej, wokalno-instrumentalnej i ruchowej). Tworzenie muzyki jest charakterystyczny dla grupy dzieci młodszych
śpiew ; polega na wykonywaniu piosenek dziecięcych, ludowych, fragmentów muzyki poważnej przy akompaniamencie (zwykle perkusyjnym);
słuchanie muzyki- dzieci mają okazję przysłuchiwania się dźwiękom, dostrzegają barwę instrumentów, rozwijają wrażliwość na ich współbrzmienie. Metoda Orffa daje możliwość przygotowania do percepcji muzyki. Słuchanie muzyki ma miejsce podczas wspólnej improwizacji (np. ruchowej), także podczas wspólnego odtwarzania muzyki i gry na instrumentach.
Metoda nauczania określa sposób pracy nauczyciela z dzieckiem. Jest to "celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z dzieckiem umożliwiający mu opanowanie wiedzy wraz z umiejętnościami posługiwania się nią w praktyce, a także rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych".
Główne miejsce pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym zajmują metody oparte na działalności dziecka. Metody wskazują na czynności, które należy tak dobierać, aby osiągnąć zamierzone cele. Są to czynności zarówno nauczyciela, jak i dziecka.
Wyróżniamy więc metody oparte na działaniu, na obserwacji i na słowie. Wśród tych metod wyróznia się:
-metodę samodzielnych doświadczeń opartą na inicjatywie własnej dziecka (w czasie zabaw, zajęć sportowych, artystycznych, w kontakcie z przyrodą)
- matodę zadań stawianych dziecku przez nauczyciela, które dziecko rozwiązuje samodzielnie według własnego pomysłu
- metodę ćwiczeń polegającą na powtarzaniu przez dziecko odpowiednich czynności (sprawności ruchowych, uczenia się prawidłowej wymowy)
- metodę odtwarzania, np. podczas nauki wierszyka, piosenki, tańca
- metody słowne, do których należą rozmowy, opowiadania, zagadki, rozwijające procesy poznawcze i poszerzające zasób wiadomości dziecka
- metody żywego słowa, oddziałujące na dziecko przez środki artystyczne pomagające rowijać wrażliwość emocjonalną i estetyczną.
O skuteczności pracy dydaktycznej nauczyciela w edukacji dzieci decydują w dużym stopniu metody pracy.
Ważnym uwarunkowaniem w osiąganiu zamierzonych celów naszych nauczycieli jest stosowanie atrakcyjnych form i metod pracy w przedszkolu opartych na: różnorodnych zabawach, obserwacji, działaniu, samodzielnym doświadczeniu dziecka, grach dydaktycznych, spontanicznej i swobodnej aktywności własnej dziecka i rozwiązywaniu zadań według własnego pomysłu.
Podstawową formą aktywności dziecka jest zabawa, która jest dominująca w wychowaniu przedszkolnym. Oznacza to, że proces nauczania powinien być związany z zabawą.
Dlatego nasze przedszkolaki uczą się -bawiąc i bawią się- ucząc 🙂